مترجم سایت

يكي از مناسبت هاي مهم اسفند ماه كه در روزهاي آخر اين ماه است، برگزاري آخرين چهره گهنبار يعني« همس پت ميديم‌گاه» است

اين گهنبار كه ويژه بزرگداشت آفرينش انسان است، در ٥ روزپاياني سال يعني از 25 تا 29 اسفندماه خوانده مي‌شود كه اهنود تا وهشتواش‌گاه نام دارند.اين آيين از روز اورمزد برابر با بيست و پنجم اسفندماه آغاز مي‌شود و به مدت پنج روز ادامه دارد. زرتشتيان ، آخرين گهنبار از گهنبارهاي ششگانه را در روزهايي كه پنجه خوانده مي‌شوند برگزار مي‌كنند

روزهاي پنجه عبارتند از : اهنود، اشتود، سپنتمد، وهوخشتر، وهشتواش

آخرين روز پنجه  در گاهنامه امسال برابر با ٢٩ اسفندماه است

از پنجمين گاهنبار تا به اين جشن هفتادوپنج روز است. اين گاهنبار به فروهر‌ها اختصاص دارد و هنگامي‌است كه فروهر‌هاي در گذشتگان براي سركشي بازماندگان خود فرود مي‌آيند. واژه همس‌پت‌ميديم برابر شدن روز و شب را معني مي‌دهد و در باور زرتشتيان هنگام آفريده شدن انسان است. 5 روز مانده به اين گاهنبار، يعني از روز اشتاد تا اهنود را پنجه كوچك مي‌نامند و خانه و كاشانه براي برگزاري با شكوه‌تر جشن نوروز آماده مي‌شود و ٥ روز آخر سال پنجه بزرگ ناميده مي‌شود يكي از ويژگي‌هاي اين‌گاهن‌بارآن است كه در چند روزمانده به پنجه كوچك خانه را از درون و برون پاكيزه مي‌كنند. نوآغاز مي‌شود.

در گاه‌نماي باستاني هرماه سي روز و هرسال دوازده ماه است ودرپايان اسفند پنج روز پنجه مي‌آيد كه روي هم رفته 365 روز مي‌شود. در دين زرتشتي هر روز نام ويژه‌اي دارد. چون سال خورشيدي 365 شبانه روز و 5ساعت و ٤٨ دقيقه و ٤٩ثانيه است، از اين رو پس از پايان يافتن 12ماه و پنج روز پنجه،٥ساعت و ٤٨ دقيقه و٤٩ثانيه زيادي مي‌ماند كه آن را به زبان پهلوي بهيزك مي‌گويند. بهيزك همان است كه درگاه شماري‌ها به نام كبيسه ياد مي‌كنند؛ درهر چهارسال با افزودن ساعت‌ها ودقيقه‌ها و ثانيه‌هاي زيادي شش روز مي‌شود و روز ششم را درزبان پهلوي اورداد نام نهاده‌اند كه به معنا(چم) روز زيادي است.

نام پنج روز پايان سال كه بهيزك(پنجه) خوانده مي‌شود ازاين قرار است:

١-اهنودگاه: نام نخستين بخش از سرودهاي اشوزرتشت

٢-اوشتودگاه:نام دومين بخش از سرودهاي ‌اشوزرتشت

٣-سپنتمدگاه: نام سومين بخش از سرودهاي اشوزرتشت

٤-وهوخشترگاه:نام چهارمين بخش از سرودهاي اشوزرتشت

٥-وهشتواش‌گاه:نام پنجمين بخش از سرودهاي اشوزرتشت

*روزهاي نبر دراسفندماه عبارتنداز:ششم برابر با ماه روز،هشتم برابر با گوش روز،پانزدهم برابر با رام روز،بيست وششم برابر با وهمن روز

قبل از اجرای مراسم گاهنبار یا در مواردی پس از آن، اوستای درون گاهنبار به نام بانی گهنبار توسط موبد سروده میشود. موقع اجرای مراسم، بعد از به جا آوردن مراسم بایسته، دو کردة اوستای آفرینگان گاهنبار، یک کرده آفرینگان دهمان، یک کرده سروش و همازور دهمان به وسیله موبد سروده میشود.

از جمله لوازمی که موقع برگزاری مراسم باید آماده باشد میتوان آب تمیز، کمی شیر، میوه، سیر و سِداب، نان تازه، سورک، بوی خوش و عود، کمی گیاه مُورد و لُرک برد. بعد از مراسم مدعوین به وسیلة نذوراتی که تهیه شده است پذیرای میکردند.

 . در اوستا جشن‌هاي شش گانه به صورت « يائيريه » « yairya » يعني سالي و فصلي آمده است واژه گاهنبار در زبان پهلوي نيز به صورت « گاسانبار » يا « گاهان‌بار » ثبت شده است . پيش از شروع هر چهر گاهنبار مراسم « واج يشت » نيز انجام مي‌شود

 روزهاي نبر نيز در اين ماه عبارتند از: ٦ اسفند ماه برابر با ماه روز، ٨ اسفند ماه برابر با گوش روز، ١٥ اسفند ماه برابر با رام روز و ٢٥ اسفند ماه برابر با وهمن روز

١٤ اسفند ماه برابر است با ورهرام روز كه بسياري از زرتشتيان در اين روز به نيايشگاه‌ها مي‌روند و به دادو دهش مي‌پردازند.

٢٠ اسفند ماه نيز برابر است با اشتاد روز كه در اين روز هم بسياري به دادو دهش مي‌پردازند و در برخي از نيايشگاه ها آيين هاي ويژه‌اي برگزار مي‌شود

از مناسبت هاي ملي نيز مي‌توان به ٢٩ اسفندماه روز ملي شدن صنعت نفت ايران و ١٥ اسفند ماه روز درختكاري اشاره كرد.